Naar een schokbestendiger arbeidsmarkt. Dat is de titel van het rapport dat Sieto de Leeuw namens het Platform Toekomst van Arbeid (PTA) overhandigde aan minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In het rapport staan extra aanbevelingen waarmee de overheid onze economie beter bestand kan maken tegen een crises.
Het PTA presenteerde eind juni het rapport ‘Investeren in mensen’. Hierin staan doorgerekende voorstellen om de waarde van werk in Nederland te vergroten. Dit zijn de vijf belangrijkste pijlers van het rapport:
- Investeren in ‘een leven lang leren’
- Wildgroei aan arbeidscontracten beperken
- Activerende en solidaire inkomensverzekeringen
- Basisbaan in plaats van uitkering
- Investeren in de werkenden van morgen
Deze arbeidsmarktvoorstellen waren onder meer bedoeld als hulp voor de politieke partijen die zich voorbereiden op de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. Volgens het PTA leidt het uitvoeren van de voorstellen tot groei van de economie, werkgelegenheid en welvaart; bovendien wordt de arbeidsmarkt toegankelijker en toekomstbestendiger. De gevolgen van de coronacrisis waren hier echter nog niet in meegenomen.
Beter bestand tegen crises
Het rapport ‘Investeren in mensen’ verscheen weliswaar tijdens de coronacrisis, maar de impact van de crisis op onze economie kon hierin nog niet worden verwerkt. Daarom deed het PTA de afgelopen maanden vervolgonderzoek. De hoofdvraag: dragen de voorgestelde maatregelen in ‘Investeren in mensen’ eraan bij dat de Nederlandse economie en arbeidsmarkt beter bestand zijn tegen crises? Het antwoord is ‘ja’.
Samenvattend trekt het platform vijf lessen uit de coronacrisis tot nu toe:
- De gevolgen op de arbeidsmarkt zijn scheef verdeeld, waarbij de buitenstaanders en nieuwkomers op de arbeidsmarkt de hardste klappen opvangen.
- Grote groepen kunnen meer thuiswerken met bestaande (beeldbel)technologie.
- Mensen met kinderen ondervonden een driedubbele werkcrisis: ze moesten werken onder nieuwe (corona)omstandigheden, hadden geen (informele) oppas voor hun kinderen en werden ingeschakeld als hulpjuf of -meester.
- Het sluiten van scholen vergroot de ongelijkheid.
- Uitstel is geen afstel: met de noodpakketten heeft het kabinet tijd gekocht voor veel arbeidsorganisaties, maar aanpassen aan nieuwe omstandigheden zal onvermijdelijk blijken.
- Het aantal reorganisaties en faillissementen neemt de komende tijd toe, net als de werkloosheid.
Financiële weerbaarheid zelfstandig ondernemers
De PTA voegde ook een pijler toe: vergroot de financiële weerbaarheid van zelfstandig ondernemers. Het platform vindt dat de overheid de doelstellingen moet hebben de financiële weerbaarheid van zelfstandig ondernemers te vergroten en hun beroep op collectieve middelen in crisissituaties te verminderen. Het PTA adviseert om een weerbaarheidsreserve voor ondernemers te introduceren en reikt in ‘Naar een schokbestendiger arbeidsmarkt’ elementen aan voor een vruchtbare discussie over de precieze vormgeving hiervan.
Platform Toekomst van Arbeid
PTA is een maatschappelijke alliantie en geeft gehoor aan de oproep van de commissie-Borstlap om haar voorstellen verder te brengen. Deelnemers zijn vertegenwoordigers van onder meer ABU, AWVN, Cedris, UWV, VNG, NRTO, MBO-Raad, PO-Raad, het Verbond van Verzekeraars en de Goldschmeding Foundation.
Alle voorstellen in de publicaties Investeren in mensen en Naar een schokbestendiger arbeidsmarkt zijn bedoeld als bouwstenen voor een nieuw Regeerakkoord.