De Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) is de Nederlandse enquête onder zelfstandig ondernemers over hun arbeidsomstandigheden en inzetbaarheid. Hij is begin 2021 gehouden onder 8.040 zelfstandig ondernemers. Bij de laatste ZEA is aanvullend gevraagd naar de invloed van de coronacrisis op de eigen onderneming.
Minder werk
De coronacrisis heeft behoorlijke invloed gehad op de bedrijfsvoering van zelfstandigen in Nederland. Ruim de helft (51 procent) kreeg te maken met minder vraag naar hun diensten of producten. Van die groep beoordeelde 54 procent de financiële situatie van hun onderneming begin 2021 als matig of slecht en 16 procent als (zeer) goed.
Meer werk
Aan de andere kant gaf ruim 10 procent van de zzp’ers aan dat hun diensten en producten tijdens de coronacrisis juist meer aftrek vonden. Dat kwam vooral voor bij zzp’ers die werken in technische beroepen (16 procent), zoals bouwarbeiders en timmerlieden, en in commerciële beroepen (14 procent), zoals winkeliers in de detailhandel. Van deze groep beoordeelde 72 procent de financiële situatie als (zeer) goed.
Aanpassingen in bedrijfsvoering
Vanwege de opgelegde overheidsmaatregelen heeft twee derde aanpassingen doorgevoerd. Zo is 29 procent vaker thuis gaan werken en is bijna 15 procent zijn dienst of product anders gaan aanbieden. Daarvan verwacht twee derde ook na de coronacrisis nieuwe of andere producten/diensten aan te blijven bieden en/of om dat op een andere manier te blijven doen? Een tiende zegt dit zelfs volledig te blijven doen.
Afhankelijkheid van één klant
Het merendeel van de zelfstandigen geeft aan niet afhankelijk te zijn van één grote klant. Bij twee derde was de grootste klant verantwoordelijk voor maximaal 10 procent van de omzet. Bij iets meer dan een tiende was de grootste klant verantwoordelijk voor meer dan 90 procent de inkomsten.
Nieuwe klanten
De zelfstandigen werd ook gevraagd hoe zij aan nieuwe klanten komen. De vier meest genoemde opties zijn: via het directe netwerk, via eerdere of huidige klanten, via de eigen website en via social media. Meer dan een kwart noemt social media zelfs een ‘heel belangrijke’ bron. Het minst genoemd werden de opties ‘via intermediairs’, ‘via netwerkbijeenkomsten’ en ‘via digitale platforms’.
Opleiding en slecht betalende klanten
De zzp’ers gaven ook antwoord op allerlei andere vragen. Hieruit blijkt onder meer dat 60 procent van de zelfstandigen geen behoefte heeft aan een opleiding, dat ruim 90 procent tevreden of heel tevreden is over de mogelijkheid om zelf de werktijden te kunnen bepalen en dat er meer zzp’ers zijn die slecht betalende klanten niét vervelend vinden dan wel.